Eind juli zijn wij geïnterviewd door Gezond Eten Magazine. Hieronder plaatsen wij de tekst van het leuke artikel!
Een passie voor gezond eten
Corné Overbeeke was een aantal jaar geleden langere tijd in New York voor werk en werd daar alle hotdogs, hamburgers en ander fastfood behoorlijk beu. Op zoek naar gezondere alternatieven, ontdekte hij de saladebars van de Grote Appel. “Ik was best sportief en reisde veel, maar gezond eten is lastig als je veel onderweg bent. In New York zijn een hoop saladebars waar ze heel veel werken met lokaal eten en gezonde ingrediënten. Daar kwam ik in aanraking met quinoa.” Het was liefde op het eerste gezicht. “Ik vond het lekker, ging er wat meer over lezen en kwam erachter hoe gezond eten het wel niet is.” Hij belde zijn vader en zei: “Zouden wij dat niet kunnen telen?”
Het telen van Nederlandse quinoa
Vader Louw is niet de eerste de beste. Op de tientallen hectares die rondom hun boerderij in Dronten liggen, verbouwde hij jarenlang aardappels, gerst, tarwe en alles wat er maar groeien wil. “Toen Corné met dit voorstel kwam, zijn we het gewoon gaan proberen, met één zaairondje”, vertelt hij tussen een stuk of acht grote houten kisten met een inhoud van 1300 kilo die vanaf afgelopen september tot de rand toe gevuld waren met quinoa. Nu zijn ze leeg, op een half kistje na.
“Het was echt pionieren in het begin”, zegt Corné. “We begonnen heel erg klein en moesten echt experimenteren met wat zou werken. Wanneer moesten we zaaien, hoe diep moest het zaadje, wat moet de warmte van de aarde zijn zodat ze gaan kiemen, we wisten het allemaal niet. Gelukkig is mijn vader zijn hele leven al boer en heeft hij heel veel kennis.” Louw ging zaaien, wachten en kijken. “De eerste maand wiedde ik handmatig het onkruid en daarna kon het al niet meer, omdat die planten zo snel groot worden. Binnen een mum van tijd was het hele veld groen.” Dat was een verrassing, ook voor Corné. “We wisten niet wat er zou komen. Quinoa wordt oorspronkelijk vooral in Peru gekweekt en daar is het klimaat en de grond heel anders dan hier. Zou de plant wel groeien? Hoe groot zou hij worden?” De familie Overbeeke had geen idee. Ze waren dan ook verrast toen de planten na 3 maanden al anderhalve meter hoog waren. “We hadden niet boven een meter verwacht”, zegt Corné.
Quinoa voor horeca, restaurants en consumenten
Het was een succes, op z’n zachtst gezegd. Vader Louw en Corné gebruikten de sterkste planten om het jaar daarop een nieuw veld te bezaaien, een stuk groter dit keer. “In het begin hadden we heel weinig opbrengst, maar we merkten al snel dat door een simpele website we toch al bestellingen kregen”, vertelt Corné. “We zijn toen meer gaan produceren, zijn gaan praten met bedrijven en horeca. Toen bleek dat klanten het lokaal geproduceerde element heel fijn vinden. Dat het niet uit Peru komt, maar hier uit de buurt.”
Dat duurzame aspect was voor Corné heel belangrijk. “Dat de quinoa in Nederland grotendeels uit Peru kwam, heeft heel veel gevolgen. Het vervoer is bijvoorbeeld ontzettend duur en vervuilend door de containerschepen en bovendien kan de locale bevolking de quinoa niet meer betalen omdat wij het hier in het Westen willen eten. Terwijl het voor de arme mensen daar een heel voedzaam maaltje is. Ik vind dat je lokaal moet telen waar behoefte aan is, dat je niet de hele wereld over moet gaan.” Door quinoa naar Nederland te halen – en naar eigen zeggen ‘gewoon wat quinoa in de grond te stoppen’- probeert Corné zijn steentje bij te dragen aan betere wereld. “In New York was ik aan het nadenken over wat ik nu eigenlijk wilde. Wilde ik de rest van mijn leven op kantoor zitten? Of wilde ik iets anders en meer buiten zijn?”
Echt eten: lokaal telen waar behoefte aan is
De 4 hectare die nu op de grond van zijn ouders volstaat met quinoaplanten laat zien dat Corné op de goede weg is. Vader Louw kijkt trots wanneer hij vertelt over het process van de planten. “We hebben gemerkt dat de quinoaplant een hele sterke plant is. Het is een melde-achtige en onkruid maakt niet veel kans. Zo rond juli gaat de plant afrijpen en krijgt hij deze gele kleur”, wijst hij op de zaadjes die aan de uiteindes van de plant aan het ontstaan zijn. Dat afrijpen gaat bij de ene plant wat sneller dan de andere: daarom zijn sommige planten ook nog helemaal groen. “Hierna wordt de plant paars en bruin en dan kan er geoogst worden.” En daar komt het boerenverstand om de hoek kijken, want beslissen wanneer je gaat oogsten, gaat het best als je jarenlange ervaring hebt.
Oogsten van quinoa
“Het Dorsten moet in september gebeuren, want als je tot oktober wacht, is de dauw pas om 11 uur weg waardoor je weinig tijd hebt om te oogsten. Maar eerder dan september gaat meestal niet, omdat de quinoa redelijk slecht afrijpt. De gerst hebben we bijvoorbeeld half juli al kunnen dorsen, maar de quinoa duurt nog wel even.” September is de oogstmaand, dus dan wordt er met een grote machine de quinoa gedorst. Het moment hangt van Louw af. “Het is maar net hoe ongerust wij zijn, dat we gaan dorsen.”
Duurzaam telen van quinoa
Op dit moment kwetteren de vogels nog tussen de grote gele planten heen en weer. “Van oorsprong is het vogelvoer”, weet Louw, “dus een beetje verlies heb je altijd. Maar die vogels eten ook luizen en lieveheersbeestjes. Je kunt ze wel wegjagen met laser- of knalapparaten, maar daar hebben wij zelf uiteindelijk meer last van dan de vogels. En ach, dan eten die vogels toch wat op… We wachten geduldig af tot de natuur haar werk heeft gedaan.” Na het afrijpen en het dorsen, wordt de quinoa in een voorreiniger gefilterd, waar alle kaf en blaadjes eruit worden gezogen. De quinoa gaat vervolgens drogen in grote houten kisten, met ventilatoren erop zodat er een hoop warmte ontstaat. Zo’n twee weken later is de quinoa klaar voor vervoer naar de klanten toe. “Dat het lukt, zo’n plantje, dat is gewoon kicken”, zegt Louw met een glinstering in zijn ogen. “Iedereen bij wie ik de quinoa bezorg, is zo blij. Dat geeft echt een positieve boost.”
Verkoop van quinoa
Ook de verkoop heeft een boost van jewelste gehad; Corné en Louw hebben nee moeten verkopen aan potentiële klanten. “Afgelopen jaar hadden we twee keer zo veel quinoa als het jaar ervoor”, zegt Louw, “en het is nu alweer op. Dit jaar hebben we weer twee keer zo veel, dat is bij elkaar 20 ton.” Alle quinoa gaat in grote zakken naar bedrijven en horeca, maar een klein gedeelte wordt aan particuliere klanten verkocht, in kleinere zakken. Daarvoor zitten Louw en zijn vrouw de hele dag aan de keukentafel zakjes te vullen. “Ik heb een pvcpijpje precies zo afgezaagd dat er 300 gram in past. Dan gaat het best snel”, lacht hij. “In 10 uur vullen we 1200 zakjes.” Echte quinoa van echte mensen, allemaal door Louw met liefde behandelt.
‘Dit artikel is gepubliceerd in Gezond eten september 2017. Website gezond eten: http://www.gezondetenmagazine.nl‘